Daphne de Maurier'in Kralın Generali Adlı Eserinin İncelemesi






Tarihsel roman özelliğini taşıyan bu eseri okumaktan bilhassa çok zevk aldım, aynı zamanda eski basım bir kitap olduğundan dolayı benim için eski türkçe kelimelerle okuma yapmanın ayrı bir keyifli bir edimi olduğunu söylemem gerek. Kitabın konusu, 1640-1652 İngiliz iç savaşında kralcılar (cavalier) ile püriten parlementerler (yuvarlak kafalar) arasındaki çatışma üzerinden gelişen savaşlar, İngiltere'nin güney batı mıntıkasındaki Cornwall yerleşkesinde gerçekleşir. Kitabın baş karakteri ve anlatıcısının Honor Harris'in gözünden aşamalar anlatım yapılır. İlk aşamada, gençlik zamanlarını anlatır, önemli bir detay olan Kit adlı biraderi kitabın ilerleyen kısımlarında önümüze çıkan Gartred Grenville adlı uyanık ve kibirli kadınla evlenir. Bu sayede, kaza geçirmezden önce sevgilisi Richard Grenville ile aşkının romantik anlatımları ve cornwall mevkisinde gerçekleşen olayların gençlik gözü anlatılmasıyla ile gelişen olaylar anlatılır. Honor, Gartred'in erkek kardeşi Richard Grenvile ile ilk kez on sekiz yaşındayken tanışır ve ilk ziyafetinde birlikte otururlar. Çok fazla şarap ve kızarmış kuğudan sonra hastalanır ve Richard ona bakar. Birkaç hafta sonra onu ziyaret eder ve ardından gizlice buluşmaya ve aşık olmaya devam ederler, Richard zengin bir kadınla evlenir, Jo adlı bir oğlu olur, Richard sürekli para kaybeder, harcar ve borçlanır sürekli hareket halinde ele avuca sığmaz bir adam olur, hakkında söylenceler yayılır, İrladan'da isyanı bastırır, asker toplar ve anlaşmalar yapar.

Üçüncü aşamada üzücü bir şekilde Honor kaza geçirir, Richard ile evlenmeyi reddeder, fakat Richard'ı üzülerek bırakır, kendi kaderine boyun eğer. Daha sonra kötürüm olduktan sonra, otuz beş yaşından itibaren gözlemci ve olgun bir yazımsal teknikle anlatımda bulunur, kötürüm olduktan sonra eski hayat biçimi ortadan kalkmıştır, kısmen yatağa ve eve bağımlı hale gelmiştir, kendisinin yatağa bağımlı kalmasını istemeyen Honor'un kardeşi robin ona tekerlekli sandelye yapar. Kötürüm olmasından sonra kendisini geliştirir latince ve yunanca öğrenir, kitaplar okur ve biraderlerinin çocuklarını büyütür, bir şekilde hayata bağlanırken bir yandan da sürekli Richard'ı hatırlar. Honor'un kız kardeşi Mary, Jonathan Rashleigh ile evlenir ve Rashleigh ailesinin evi olan Menabiily'de yaşamaya başlar. Üçüncü aşamada kendisinin bakımı için Fowey'nin hemen dışında, Rashleigh ailesinin Cornish'teki evi Menabilly'de kalmaya başlar. Denize kadar uzanan geniş topraklarla çevrili bir kalenin gizemli bir odasında kalır. Kalenin sahibi Dr Jonathan Rashleigh ona bir yer sağladı. Kardeşi Rashleigh ona tesis odanın gizli bölümünde, gotik unsurların hareketlerini ortaya çıkaran oda gizemli görüngüler yoluyla Honor'u meraklandırır, gittikçe daha da merak eder, gizli bölmeye her gün Jonathan'ın geldiğini kapı deliğinden fark eder, ardından gizemli ve ürkütücü olan odada ne olduğu üzerine iyice meraklanır. Odanın daha önce Jonathan Rashleigh'nin bir tür hastalık veya delilikten muzdarip olan ağabeyi John tarafından kullanıldığına dair hikayeler duyar. Honor, Jonathan'ın bu odayı keşfettiğini söyler, Jonathan darphanede görevli olduğu için paranın bir kısmını burada sakladığını, bunun bir devlet görevi olmasından dolayı gizli olduğunu açıklar. Bu odanın varlığı mekansal bir ünite görevi görmesinden dolayı kitabın ana konusu olarak yerleşir.

Dördüncü aşamada, ilk savaş başlamış tüm adaya nerdeyse yayılmıştır. 1642'de Kral'a sadık Cavaliers ile Parlamento'ya sadık Roundhead'ler arasında iç savaş çıkar. Cornwall da savaştan nasibini alma düzeyine girer, savaşın ayak sesleri huzurlu bir bölge İngiltere'nin uç kısmında yer alana mıntıkada artık hissedilir. Honor kötürüm olmasına karşın, haberler vakıf olmaya çalışır ve Cornwall'ı tehdit etme düzeyine gelen havadislere karşı uyanık kalır. Beşinci aşamada, 1643'te makyevelizme yakın olan atak ve haşin olan Richard Grenvile, Kral'ın batıdaki kuvvetlerine komuta etmesi için Plymouth'a gönderilir. Richard, Menabilly'ye gelir ve tekrar Honor ile yeniden buluşurlar, bu anlatımın romantik hava estiren kısımlarıdır. Richard'ın oğulları Jo ve Dick de yanındadır. Jo dövüşecek yaşta babasının yanındadır, ama Dick sadece on dört yaşındadır Richard Dick'e kötü davranır çünkü Dick sürekli üzgün ve melankolik bir kişilikte olan bir çocuktur, Richard çok iyi bir öğretmen olan Honor'a teslim eder. Richard, Dick'in annesinin yüzüne vurmuş, onu yaralamış ve kanının Dick'in ellerine akmasına neden olmuş olup bundan dolayı, bu olay Dick'te psikolojik açıdan etki ettiği için çok az dayanıklılığa sahip, zayıf bir delikanlı gibi görünmesine neden olmuştur. Honor Dick'i büyütürken onda babasının fentotip özelliklerini görmüş, psikolojik açıdan ona yardım etmiş ve eğitimini sağlamıştır. Beşinci aşamada, tam anlamıyla savaş çetin bir duruma gelmiştir, Menabilly'de Rashleighlerin kalesine parlementocular yerleşir. Kalede kalmış olan john Rashleigh ve Dick kalenin gizli yerinde kalmaya mecbur olurlar. Honor onları hızla evin zeminindeki ageçide yönlendirir. Evi mesken haline getirmiş olan parlementocu general Lord Robartes ve birlikleri menabilly'nin evini ve topraklarını ele geçirirken oradadırlar. Gartred güzelliğini kullanarak, Lord Robertes'e yakınlaşır, onun amacı ne kralcı ne de parlementocu olmaktır, Gartred tam anlamıyla yararcıdır. Belirli bir zaman boyunca savaşta olan parlementer, büyük bir hınçla evdeki mevcut gereksinimlere ve değerli eşyalara parlementonun verdiği bir karar adına el koyarlar, ev aranırken Dikc ve John kaleden kaçmayı başarırlar. Menabilly'de büyük bir yıkım ortaya çıkar, ekinler sökülür ve evler boşaltılır yerlerine parlementonun askerleri geçer. Honor evin bir kısmının askerlerce haşin ve kaba bir şekilde kullanılmasından çok rahatsızlık duyar. Altıncı aşamada, olaylar gelişir savaşın durumu Kralcıların aleyhine işlemeye başlamaktadır, Richard haşin ve sert durumuyla asker toplaşmış, sevk ve idaresi için savaşa hazırlıklı bir şekildedir. Richard'ın tutumu bireyselliğe doğru yol olan hamleleri nedeniyle dikkat çeker, ordunun kumandanlığını yaparken kendisinin askeri olan Edward, Richard'ı yüzüstü bırakarak 300 Kraliyetçi birliğin öldürülmesine ve savaşın kaybedilmesine neden olur. Öfkeli Richard, Edward'ı vurur. Olaylar buradan itibaren, Richard'ın dibe doğru yol almasına ve yalnızlaşmasına neden olur. Grenville, Prens Rupert'ın Taunton'a yapılacak bir saldırıyı destekleme emrini reddetti, ardından Lord Goring ile tartıştı. Tam anlamıyla Honor onun ciddi ölçüde hatalarından dolayı gittikçe zorlanmasını fark eder. Elbette Richard için işler kötü gider. Richard kendisini batı kumandanlığına geçmesini bekler ancak planları boşa düşer. Lord Hopton adında bir adam atarlar ve Richard'a onun emrinde hizmet etmesini emrederler. Richard reddeder ve Konsey tarafından Launceston'daki Kale mahkemesine katılmaya çağrılır. Richard, Honor'a bir veya iki saat içinde döneceğini söyleyerek gider, ancak Prens'e ve Kral'a sadakatsizlik suçlamasıyla 1646'nın Ocak ayında tutuklanır ve Launceston Kalesi'ne hapsedilir. Yedinci aşamada, Honor savaşın getirdiği felaketlerden dolayı çok yorgun düşmüş, Richard'ın hapis edilmesinden dolayı üzgün bir haldedir. Olaylar beklnemedik şekilde gelişir, Honor'a yardımcısı Matty tarafından haber gelir, Richard Grenvile hapishaneden kaçmıştır, yeniden mücadele için adam toplamıştır. İkinci büyük savaş planı bu sefer kral'ın ordusuna önderlik etmiş olan Richard tarafından gizlice yeniden Menabilly'de gerçekleşir. Parlementonun askerleri artık Menabilly'de tutunamazlar, yerel halk ayaklanır, askerler öldürülür. Nihayet parlementerler menabilly'den çekilirler, pek duramazlar. Richard ve alayı yeniden Honor'un kadlığı eve gelirler. Artık rashleighler cornwall'ı terk ederler, evde sadece Gartred ve Honor diğer ev sakinleri kalır. Richard birliklerini Menabilly'de etkin hale getirir, savaşı buradan yönetir. Richard ile Honor yeniden birlikte olurlar. Richard'ın ekibi Menabilly'de yerleşmiştir. Bu gruptaki adamların hepsi Kral'a sadıktır ve Kralcı ayaklanmayı harekete geçirmek için Menabilly'dedirler. Başlangıçta Honor, Ambrose Manaton'un varlığı karşısında şaşırır, ancak çok geçmeden onun Gartred ile ilgilendiğini ve Gartred ile Ambrose arasında eski tanıdık bakışların geçtiğini fark eder. Honor, Ambrose'un ayaklanma için gereken parayı sağlayacağını ve Richard'ın, Robin'le evlenmesi gerektiği gerçeğine rağmen Ambrose'u cezbetmek için Gartred'i davet ettiğini anlar. Bu yeniden buluşmada Dick artık babasının yanındadır, Dick'in önünde dikilmesi Honor'u tamamen şaşırtır, Dick artık büyümüştür, on sekiz yaşında genç bir adamdır. Dick, Honor ile konuşur ve babasından hâlâ korktuğu ve ondan nefret ettiği ve yalnızca babası bunu beklediği için orada olduğu açıktır. Richard savaş planları yapmaya başlar, evde saklandıklarını kimse bilmez. Rashleighlerin evini mesken tutmuş olan, Richard kanun kaçağıdır, bu durum Londra'da olan Jonathan Rashleigh'in ve ailesinin zor durumda kalmasına neden olacağından, Richard'ın bu evde yakalanmaması gereklidir. Bir süre sonra, evde saklandıkları deşifre olur. Richard ve ekibi dağılır, Honor ile Richard bir kez daha görüşmemek adına ayrı kalırlar. Richard tutuklanmadan önce muharebede iken bacağından yaralandığı için bedeni artık eskisi gibi değildir. Yeniden gizemli oda öne çıkar, bu sefer de Dick, Richard'ı payandadaki eski saklanma yerine geçer, parlementerler evi ararlar ancak onları bulamazlar. Honor, Richard ve Dick'e veda edebilmek için eski odasına geri döner. ve onlara kaçış planının ayrıntılarını verin. Dick babasından nefret etmiştir, onların yerine deşifre ettiren kendisi olmuştur, Honor bu durumu öğrenen Richard'a mutlaka Dick'i affetmesini söyler. Richard kaçış noktasını giderken, tünelin çıkış noktasını kapatır ve tünelin mahzen haline geldiği kapandığı yerde Dick, kendisini bırakır. Richard Frances gemisine ulaşmıştır, balıkçı bir tek kişinin geldiğini söyler Jonathan'ı söylemiştir, Honor bir tek kişinin kurtulduğu ile ne olduğunu anlamadan Jonathan ona bir kağıttaki notu verir, şu yazılmıştır: ''Honor'a söyleyin Grenvillerin sonuncusu, kurtuluş yolunu kendisi seçti.'' Bu notla birlikte Frances gemisi (zamanında büyük armada ile ingiliz savaşında kullanılan gemidir) hareket etmiştir. Bu eserdeki baş karakter ve anlatıcı olan Honor Harris savaşın ortasında kalmış olayları soğuk kanlıkla karşılayarak, insanlar konusunda bilinçli adımlar atan kendisini aşan güçlü bir kadın simgesi ile öne çıkmaktadır. Bunun yanında Kralın Generali tarihsel-romantik bağlamda dirimli anlatımıyla kurgulanmış yapısıyla, mekansal bir aralık, kırılma noktası oluşturan gizil geçidin önemi bakımından gotik bir eser olmayı kazanabilmiştir. Yarı-otobiyografik ve tarihsel roman özelliği ile öne çıkan Kralın generali adlı eser 1946 yılında yayımlanmıştır. İkinci dünya savaşı ertesinde yazar mekansal deneyimleri olan yaşadığı Cornwall'dan yararlanmıştır. Kıyım ve felaket yaratması bakımından, İngiliz İç savaşının konu olarak alınması, ikinci dünya savaşında alman bombardımanına uğramış İngiltere'nin iç durumu ile paralele hale gelmekteydi. Daphne du Maurier, “Kralın Generali”ni yazarken, kendi kocası, İngiliz hava kuvvetlerinde önemle anılan kıdemli bir subay olan Frederick Browning, Kralı ve ülkesi için savaşan bir generaldi. Browning Daphne'den on yaş büyüktü, tıpkı Honor'dan on yaş büyük olan Richard'da görüldüğü üzere. Eser savaşın ortasında gerilimli olan durumun içinde aşkın önemini belirtilmesini bağlayıcı bir unsur olarak da göstermektedir.

Yorum Gönder

0 Yorumlar